Bạn có bao giờ tự hỏi: liệu không khí mình hít thở mỗi ngày có thực sự an toàn? Không cần đến thiết bị đắt tiền hay quy trình phức tạp, vẫn có cách đo chất lượng không khí chuẩn xác ngay tại nhà.
Chỉ với một vài mẹo nhỏ và công cụ dễ dùng, bạn hoàn toàn có thể chủ động kiểm tra và bảo vệ không gian sống của mình. Cùng Điện máy Vũ Hoàng khám phá ngay trong bài viết dưới đây!
Các yếu tố đánh giá chất lượng không khí
Để biết không khí xung quanh bạn có đang trong lành hay tiềm ẩn nguy cơ gây hại cho sức khỏe, cần dựa vào nhiều yếu tố cụ thể chứ không thể chỉ cảm nhận bằng mắt thường hay khứu giác.
Việc đánh giá chất lượng không khí được thực hiện dựa trên các chỉ số đo lường chính xác, phản ánh mức độ ô nhiễm và tác động của nó đến môi trường sống. Dưới đây là những yếu tố quan trọng nhất:
- Chỉ số bụi mịn (PM2.5 và PM10): Đây là hai chỉ số quan trọng phản ánh nồng độ hạt bụi có đường kính siêu nhỏ trong không khí. PM2.5 có khả năng xâm nhập sâu vào phổi, thậm chí đi vào máu, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ hô hấp và tim mạch.
- Chỉ số AQI (Air Quality Index): Là chỉ số tổng hợp thể hiện chất lượng không khí theo thang điểm từ 0 đến 500. Chỉ số càng cao thì mức độ ô nhiễm càng nghiêm trọng. AQI được tính dựa trên nhiều yếu tố như PM2.5, PM10, CO, NO₂, SO₂ và O₃.
- Nồng độ khí độc (CO, NO₂, SO₂): Các khí này thường phát sinh từ hoạt động giao thông, công nghiệp hoặc đốt nhiên liệu. Nếu vượt ngưỡng cho phép, chúng có thể gây ra các triệu chứng như đau đầu, buồn nôn, viêm đường hô hấp và nhiều bệnh lý mãn tính khác.
- Ozone mặt đất (O₃): Ozone tầng thấp hình thành từ phản ứng hóa học giữa ánh nắng và khí thải. Nồng độ O₃ cao vào ban ngày, nhất là ở đô thị đông đúc, có thể gây khó thở, kích ứng mắt và phổi.
- Độ ẩm và nhiệt độ: Hai yếu tố này ảnh hưởng đến khả năng phát tán hoặc tích tụ các chất ô nhiễm trong không khí. Nhiệt độ cao và độ ẩm thấp có thể khiến bụi mịn lơ lửng lâu hơn, làm tăng nguy cơ hít phải chúng.
Ảnh hưởng của các chỉ số chất lượng không khí tới sức khỏe
Các chỉ số chất lượng không khí không chỉ là con số, mà là dấu hiệu cảnh báo trực tiếp về những nguy cơ mà cơ thể có thể phải đối mặt.
Khi các chỉ số vượt ngưỡng an toàn, sức khỏe con người – đặc biệt là trẻ nhỏ, người cao tuổi và người có bệnh nền – sẽ bị ảnh hưởng rõ rệt. Dưới đây là những tác động cụ thể từ từng loại chỉ số:
- PM2.5 và PM10: Các hạt bụi mịn này có thể xâm nhập vào hệ hô hấp, gây ho, khó thở, viêm phổi, hen suyễn hoặc làm nặng thêm các bệnh hô hấp mãn tính. Với PM2.5 – loại bụi siêu mịn – nguy cơ còn cao hơn vì nó có thể đi sâu vào máu, gây ra các bệnh tim mạch, thậm chí làm tăng tỷ lệ đột quỵ.
- Chỉ số AQI cao: Khi AQI vượt mức 100, đặc biệt là trên 150, không khí bắt đầu trở nên nguy hại, đặc biệt với nhóm nhạy cảm. Các triệu chứng dễ nhận thấy gồm kích ứng mắt, ngứa cổ họng, đau đầu, mệt mỏi, giảm khả năng tập trung. Trong thời gian dài, AQI cao có thể làm suy giảm hệ miễn dịch và tăng nguy cơ mắc các bệnh mạn tính.
- CO (Carbon monoxide): Đây là loại khí không màu, không mùi nhưng cực kỳ nguy hiểm. Hít phải CO ở nồng độ cao có thể gây đau đầu, chóng mặt, mất phương hướng, thậm chí ngất xỉu hoặc tử vong do thiếu oxy lên não.
- NO₂ và SO₂: Các khí này thường gây kích ứng đường thở, làm tăng nguy cơ viêm phổi, viêm xoang, viêm họng và bệnh phế quản. Ở trẻ em, chúng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của phổi.
- O₃ (ozone mặt đất): Ozone có thể gây đau ngực, ho, khò khè và viêm họng khi hít phải ở nồng độ cao. Với người mắc bệnh hen suyễn, chỉ số O₃ tăng cao có thể làm khởi phát cơn hen cấp tính.
Mặc dù các tác động có thể khác nhau tùy theo thể trạng từng người, nhưng khi chất lượng không khí giảm, hầu hết mọi người đều có nguy cơ bị ảnh hưởng. Vì vậy, việc theo dõi các chỉ số không khí và điều chỉnh sinh hoạt cho phù hợp là điều không thể bỏ qua.
Cách đo chất lượng không khí chính xác, chuẩn như chuyên gia
Thiết bị hỗ trợ đo chất lượng không khí
Để đánh giá không khí chính xác, bạn cần chọn thiết bị phù hợp với nhu cầu:
- Máy đo cầm tay: Nhỏ gọn, dễ sử dụng, đo được các chỉ số cơ bản như PM2.5, CO2, VOCs. Phù hợp với không gian nhỏ, cần hiệu chuẩn định kỳ để đảm bảo độ chính xác.
- Máy lọc không khí tích hợp cảm biến: Vừa lọc, vừa đo chất lượng không khí theo thời gian thực. Hiển thị trực quan, kết nối được với điện thoại. Tuy nhiên, độ chính xác phụ thuộc vào vị trí đặt máy.
Hướng dẫn đo đúng cách
Để có kết quả đo đáng tin cậy, bạn nên:
- Chọn vị trí đo hợp lý: Ưu tiên các khu vực sinh hoạt như phòng khách, phòng ngủ, tránh đặt gần nguồn ô nhiễm trực tiếp.
- Thao tác đúng với từng thiết bị:
- Với máy cầm tay: Đặt cố định ở trung tâm phòng, để máy chạy vài phút rồi ghi nhận các chỉ số.
- Với máy lọc không khí: Bật chế độ tự động, đọc dữ liệu từ màn hình hoặc ứng dụng, di chuyển máy nếu cần đo ở nhiều phòng.
Kết:
Trên đây là toàn bộ thông tin hữu ích về cách đo chất lượng không khí chuẩn xác. Nếu có nhu cầu tìm hiểu trên về dòng máy lọc không khí, vui lòng liên hệ Điện máy Vũ Hoàng qua hotline 0965.356.499 để được tư vấn hoàn toàn miễn phí.