Khói bụi từ phương tiện giao thông gây ô nhiễm không khí như thế nào?

Khói bụi từ phương tiện giao thông đang trở thành một trong những nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn. Không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe hô hấp, hệ tim mạch, mà khói bụi từ phương tiện giao thông còn góp phần làm suy giảm chất lượng môi trường sống và tăng nguy cơ bệnh tật lâu dài.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ cơ chế hình thành, mức độ tác động và những biện pháp hạn chế ô nhiễm từ nguồn khói bụi này.

Các thành phần chính của khói bụi từ phương tiện giao thông

Khói bụi từ phương tiện giao thông là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến mức độ ô nhiễm không khí ở Việt Nam ngày càng gia tăng, đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM.

Nguồn ô nhiễm này không chỉ xuất phát từ khí thải xe máy, ô tô mà còn từ quá trình mài mòn lốp, phanh và đường sá, tạo ra các hạt bụi mịn và các chất hóa học độc hại.

Các thành phần chính của khói bụi từ phương tiện giao thông bao gồm:

• Bụi mịn PM2.5 và PM10: Đây là các hạt bụi có kích thước rất nhỏ, có thể xâm nhập sâu vào phổi và gây ra các vấn đề về hô hấp. Chỉ số bụi mịn thường tăng cao vào mùa đông, đặc biệt ở Hà Nội, tạo nên tình trạng ô nhiễm mùa đông Hà Nội nghiêm trọng.

• Nitơ oxit (NOx): Khí thải từ động cơ đốt trong tạo ra NOx, góp phần hình thành smog và mưa axit, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ hô hấp.

• Carbon monoxide (CO): Là khí không màu, không mùi, nếu hít phải lâu dài có thể gây ngộ độc và giảm khả năng vận chuyển oxy trong máu.

• Hydrocarbon (HC) và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC): Thường sinh ra từ xăng, dầu diesel chưa cháy hết, góp phần làm tăng ô nhiễm không khí do giao thông vận tải và tác động tiêu cực đến sức khỏe.

• Các kim loại nặng và tro bụi: Như chì, cadmium, phát sinh từ quá trình đốt nhiên liệu và mài mòn các bộ phận cơ khí, dễ lắng đọng trong đất, nước và gây nguy cơ tích lũy lâu dài trong cơ thể.

Khói bụi từ phương tiện giao thông ảnh hưởng sức khỏe như thế nào?

Khói bụi từ phương tiện giao thông không chỉ làm giảm chất lượng không khí mà còn gây ra nhiều tác động nghiêm trọng đối với sức khỏe con người.

Các hạt bụi mịn, khí độc và hợp chất hữu cơ trong khí thải có thể xâm nhập cơ thể qua đường hô hấp, ảnh hưởng tới nhiều cơ quan khác nhau. Dưới đây là các tác động chính:

Ảnh hưởng đến hệ hô hấp

Các hạt bụi mịn PM2.5 và PM10 có khả năng xâm nhập sâu vào phổi, gây kích ứng niêm mạc, viêm phế quản, hen suyễn và các bệnh phổi mãn tính. Người thường xuyên tiếp xúc với khói bụi từ phương tiện giao thông có nguy cơ mắc bệnh hô hấp cao hơn so với người sống ở khu vực ít ô nhiễm.

Tác động tới tim mạch

Khí thải từ phương tiện như CO, NOx và VOC có thể ảnh hưởng tới tuần hoàn máu, tăng nguy cơ huyết áp cao, bệnh tim mạch và đột quỵ. Việc hít phải khói bụi từ phương tiện giao thông lâu dài làm cơ thể phải chịu áp lực oxy hóa, dẫn đến tổn thương mạch máu.

Ảnh hưởng tới hệ thần kinh

Nghiên cứu cho thấy các hạt bụi mịn và hóa chất trong khí thải có thể vượt qua hàng rào máu não, gây rối loạn thần kinh, giảm trí nhớ, căng thẳng và tăng nguy cơ các bệnh thoái hóa thần kinh như Alzheimer.

Nguy cơ ung thư

Một số hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC) và kim loại nặng trong khói bụi từ phương tiện giao thông có khả năng gây đột biến gen, tăng nguy cơ ung thư phổi, ung thư vòm họng và các loại ung thư khác nếu tiếp xúc lâu dài.

Ảnh hưởng tới trẻ em và người già

Trẻ em, người già và những người có bệnh nền dễ bị tổn thương nhất. Khói bụi từ phương tiện giao thông có thể làm giảm chức năng phổi ở trẻ, ảnh hưởng tới sự phát triển thể chất và trí tuệ, trong khi người già dễ gặp các biến chứng về tim mạch và hô hấp.

Biện pháp giảm thiểu tác hại của khói bụi từ phương tiện giao thông

Lắp đặt máy lọc không khí 

Một trong những biện pháp hiệu quả nhất để giảm thiểu tác hại của khói bụi từ phương tiện giao thông là sử dụng máy lọc không khí trong nhà, đặc biệt là model AI-300. Chiếc máy này không chỉ mang đến hiệu quả lọc cao mà còn thiết kế tinh tế, phù hợp mọi không gian sống:

• Thiết kế nhỏ gọn, thanh lịch: Hình lục giác bo tròn các góc, màu trắng trang nhã, giúp máy vừa thanh thoát vừa tránh va đập khi di chuyển.

• Cửa gió thông minh: Cửa lấy gió ở phía dưới tối ưu lượng không khí đi vào, cửa thổi gió trên cho phép phân phối khí sạch 320° đến mọi ngóc ngách.

• Màn hình cảm ứng 5 inch: Giúp dễ dàng theo dõi các chỉ số không khí và điều khiển nhanh chóng, trực quan.

• Hệ thống bộ lọc kép:

  • Màng lọc F7 Mix dày 12 cm, diện tích 5 m², kết hợp lọc bụi và khử mùi, loại bỏ từ bụi thô đến các chất hữu cơ như benzen, formaldehyde.

  • Màng lọc HEPA H13 dày 12 cm, diện tích 5 m², thanh lọc bụi siêu mịn PM0.3, PM0.1, vi khuẩn, vi rút, tuổi thọ khoảng 36 tháng.

• Công suất và diện tích phù hợp: Động cơ ebmpapst 156W, lưu lượng gió 680 m³/h, hiệu quả lọc tối ưu cho không gian 55–95 m².

• Hiệu quả lọc bụi và chất hữu cơ: Loại bỏ tới 99,96% bụi mịn, khói mù, phấn hoa, mạt bụi, aldehyde và các hợp chất gây mùi nhờ bộ đôi màng lọc và lưới than hoạt tính 5 kg.

• Hoạt động êm ái: Độ ồn chỉ từ 25–70 dB, không ảnh hưởng tới giấc ngủ hay sinh hoạt hàng ngày.

>>>Xem video: So sánh máy lọc không khí AirProce AI-300, AirDog X3, Xiaomi Pro, Panasonic F-VXK70A<<<

Tăng cường thông gió và hạn chế tiếp xúc trực tiếp với khói bụi

Giữ không gian nhà thông thoáng nhưng hạn chế mở cửa trực tiếp ra các đường có nhiều xe cộ. Dùng rèm, cửa kính kín, hệ thống hút gió hoặc quạt thông gió để kiểm soát luồng khí. Biện pháp này giúp giảm tối đa khói bụi từ phương tiện giao thông xâm nhập, cải thiện chất lượng không khí trong nhà.

Đeo khẩu trang và bảo vệ khi ra ngoài

Khi di chuyển trên đường phố, đặc biệt trong giờ cao điểm, khói bụi từ phương tiện giao thông có thể xâm nhập trực tiếp vào cơ thể. Sử dụng khẩu trang đạt chuẩn lọc bụi PM2.5, kết hợp kính bảo hộ khi cần thiết sẽ giúp bảo vệ đường hô hấp và sức khỏe tổng thể.

FAQ

1. Tại sao ô nhiễm mùa đông ở Việt Nam thường nghiêm trọng?

Vào mùa đông, hiện tượng không khí khô hanh kết hợp với nhiệt độ thấp và ít gió khiến các hạt bụi mịn từ khói bụi từ phương tiện giao thông dễ tích tụ, dẫn đến ô nhiễm mùa đông ở Việt Nam đặc biệt nghiêm trọng, làm giảm chất lượng không khí và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe.

2. Làm thế nào để bảo vệ bản thân khi di chuyển ngoài đường?

Khi di chuyển trên đường phố, đặc biệt vào giờ cao điểm, nên đeo khẩu trang đạt chuẩn PM2.5 và hạn chế tiếp xúc trực tiếp với các xe thải khói. Ngoài ra, việc giữ khoảng cách với các xe tải hoặc xe buýt phun khói đen cũng giúp giảm lượng bụi hít vào.

3. Cách bảo dưỡng máy lọc không khí để đạt hiệu quả tối ưu?

Để đảm bảo máy lọc hoạt động hiệu quả, cần cách kiểm tra máy lọc không khí định kỳ, vệ sinh quạt, kiểm tra và thay lõi lọc HEPA, than hoạt tính theo hướng dẫn. Việc này giúp duy trì hiệu quả lọc bụi mịn và các chất ô nhiễm trong thời gian dài, đồng thời kéo dài tuổi thọ thiết bị.

Kết:

Trên đây là toàn bộ thông tin hữu ích về khói bụi từ phương tiện giao thông gây ô nhiễm không khí như thế nào. Nếu bạn vẫn còn phân vân chưa biết có nên mua máy lọc không khí hay không, hãy liên hệ ngay đến hotline 0965.356.499 để được tư vấn hoàn toàn miễn phí.

>>>Xem thêm: Khói đốt rơm rạ và những ảnh hưởng xấu tới sức khỏe