Chỉ số ô nhiễm không khí vượt ngưỡng khuyến cáo, người dân cần làm gì?

Chỉ số ô nhiễm không khí liên tục vượt ngưỡng khuyến cáo trong nhiều ngày, đặc biệt tại các đô thị lớn, khiến sức khỏe người dân bị ảnh hưởng rõ rệt.

Khi nồng độ bụi mịn PM2.5 và các khí độc tăng cao, nguy cơ kích ứng hô hấp, mệt mỏi và các bệnh mãn tính cũng theo đó gia tăng. Tìm hiểu ngay!

Chỉ số ô nhiễm không khí là gì?

Chỉ số ô nhiễm không khí, viết tắt là AQI (Air Quality Index) là một thang điểm tiêu chuẩn giúp chúng ta đánh giá nhanh chất lượng không khí tại một khu vực bất kỳ, từ đó biết không khí hiện tại đang “sạch” hay “ô nhiễm nặng”.

Cơ chế hoạt động của AQI:

• AQI được tính dựa trên nồng độ của nhiều loại chất ô nhiễm quan trọng trong không khí: bụi mịn (PM2.5, PM10), khí CO, NO₂, SO₂, ozone mặt đất…

• Khi nồng độ các chất này tăng, AQI cũng tăng theo — nghĩa là không khí càng ô nhiễm. AQI thường được biểu diễn trên thang từ 0 đến 500.

• Mỗi mức AQI tương ứng với một màu, giúp dễ hình dung: từ “tốt” → “trung bình” → “không tốt cho nhóm nhạy cảm” → cho đến “nguy hại cho mọi người”.

Thay vì xem từng nồng độ riêng lẻ (ví dụ PM2.5 là bao nhiêu µg/m³, khí NO₂, SO₂ ra sao…), AQI tổng hợp các dữ liệu đó thành một con số dễ hiểu giúp người dân nhanh chóng hình dung được mức độ ô nhiễm và đưa ra quyết định phù hợp.

Chỉ số ô nhiễm không khí ở các thành phố lớn dạo gần đây 

Trong bối cảnh thực trạng ô nhiễm không khí hiện nay tại các đô thị lớn, diễn biến chỉ số ô nhiễm không khí liên tục tăng cao đang trở thành vấn đề đáng lo ngại.

Hà Nội và TP.HCM là hai khu vực ghi nhận biến động mạnh nhất, phản ánh rõ mức độ ô nhiễm không khí ở Việt Nam thời gian gần đây.

Tình hình tại Hà Nội

Nhiều trạm quan trắc ghi nhận chỉ số AQI ở mức cao, dao động phổ biến quanh mức 160–200 trong nhiều ngày, tương ứng với nhóm đỏ và tím, không tốt cho sức khỏe.

Một số khu vực ngoại thành như Thạch Thất từng vượt ngưỡng 200, cho thấy mức ô nhiễm nghiêm trọng.

Nồng độ bụi mịn PM2.5 thường xuyên vượt chuẩn an toàn WHO và QCVN, đặc biệt trong giai đoạn mùa đông, khi hiện tượng nghịch nhiệt làm bụi khó phát tán. Đây là lý do ô nhiễm không khí ở Hà Nội nhiều thời điểm lọt top các thành phố ô nhiễm nhất thế giới.

Tình hình tại TP. Hồ Chí Minh

Không chỉ Hà Nội, chỉ số ô nhiễm không khí TPHCM cũng ghi nhận nhiều ngày AQI ở mức không lành mạnh. Trong nửa đầu năm 2025, TP.HCM có hơn 65 ngày chất lượng không khí vượt chuẩn cho phép.

Một số thời điểm, thành phố này nằm trong nhóm đô thị ô nhiễm nhất khu vực Đông Nam Á.

Mức độ ô nhiễm tại TP.HCM chịu ảnh hưởng lớn từ giao thông dày đặc, hoạt động công nghiệp ven đô và điều kiện thời tiết ít gió.

Xếp hạng ô nhiễm không khí tại Việt Nam

Theo các báo cáo môi trường gần nhất, Việt Nam đang nằm trong nhóm quốc gia có nồng độ PM2.5 trung bình cao so với tiêu chuẩn quốc tế. Hà Nội và TP.HCM thường xuyên góp mặt trong danh sách những thành phố có mức AQI cao nhất khu vực.

Xu hướng hiện nay cho thấy ô nhiễm không khí không còn là hiện tượng mang tính thời điểm mà đang trở thành vấn đề dài hạn, đòi hỏi giải pháp quản lý bền vững và sự chủ động từ người dân.

Ý nghĩa của chỉ số ô nhiễm không khí 

Để đánh giá mức độ ô nhiễm không khí và hiểu rõ thực trạng của ô nhiễm không khí tại mỗi khu vực, chỉ số ô nhiễm không khí (AQI) đóng vai trò như thước đo quan trọng giúp người dân và cơ quan quản lý đưa ra quyết định kịp thời.

Việc nắm bắt đúng ý nghĩa của chỉ số này giúp mỗi người chủ động bảo vệ sức khỏe, đồng thời theo dõi chất lượng môi trường sống theo thời gian.

Dưới đây là những ý nghĩa chính của chỉ số ô nhiễm không khí:

• Cho biết chất lượng không khí tại một thời điểm cụ thể, giúp người dân nhận biết mức độ an toàn hay nguy hại.
• Cảnh báo sớm về tình trạng không khí xấu, hỗ trợ hạn chế tiếp xúc với bụi mịn và khí độc.
• Hỗ trợ cơ quan quản lý đánh giá mức độ ô nhiễm để đưa ra các biện pháp giảm thiểu phù hợp.
• Giúp so sánh chất lượng không khí giữa các khu vực hoặc các ngày khác nhau, theo dõi xu hướng ô nhiễm tăng giảm.
• Là cơ sở đưa ra khuyến cáo sức khỏe cho từng nhóm đối tượng, đặc biệt là trẻ em, người già, người có bệnh lý nền.

Phân loại các mức độ của chỉ số ô nhiễm không khí (AQI)

Dựa trên hệ thống đo lường phổ biến hiện nay, chỉ số ô nhiễm không khí được chia thành các mức như sau:

AQI 0 – 50: Tốt

• Không khí sạch, an toàn cho mọi người.
• Thích hợp cho các hoạt động ngoài trời.

AQI 51 – 100: Trung bình

• Chất lượng không khí chấp nhận được.
• Một số người nhạy cảm có thể gặp kích ứng nhẹ.

AQI 101 – 150: Kém

• Ảnh hưởng đến nhóm nhạy cảm (trẻ em, người già, người bị hen suyễn, tim mạch).
• Nên hạn chế hoạt động ngoài trời kéo dài.

AQI 151 – 200: Xấu

• Không khí bắt đầu gây hại cho sức khỏe.
• Nhóm nhạy cảm cần ở trong nhà; người khỏe mạnh cân nhắc giảm hoạt động mạnh ngoài trời.

AQI 201 – 300: Rất xấu

• Gây ảnh hưởng rõ rệt đến sức khỏe của toàn bộ dân cư.
• Hạn chế tối đa ra ngoài nếu không cần thiết.

AQI trên 300: Nguy hại

• Mức ô nhiễm nghiêm trọng, có nguy cơ gây tác động sức khỏe cấp tính.
• Người dân nên ở trong nhà, sử dụng khẩu trang đạt chuẩn và tăng cường lọc không khí trong nhà.

Các biện pháp cần làm để giảm chỉ số ô nhiễm không khí 

Giảm phát thải từ giao thông và sản xuất

Việc hạn chế khí thải từ xe cộ và nhà máy là bước quan trọng để cải thiện chất lượng không khí. Người dân có thể ưu tiên phương tiện công cộng, giảm sử dụng xe máy cũ, trong khi doanh nghiệp cần chuyển đổi sang công nghệ sạch.

Điều này giúp giảm trực tiếp lượng bụi mịn – thành phần chính góp phần làm tăng chỉ số ô nhiễm không khí tại các đô thị.

Tăng diện tích cây xanh và quy hoạch đô thị bền vững

Cây xanh đóng vai trò như “lá phổi” tự nhiên, có khả năng hấp thụ khí độc và hạn chế bụi mịn lan rộng.

Bên cạnh đó, việc quy hoạch lại không gian sống, tách biệt khu công nghiệp khỏi khu dân cư cũng là giải pháp giúp giảm đáng kể ô nhiễm không khí và cải thiện thực trạng của ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn.

Chủ động bảo vệ sức khỏe trong bối cảnh ô nhiễm

Người dân nên theo dõi chất lượng không khí mỗi ngày để có biện pháp ứng phó. Đeo khẩu trang đạt chuẩn, hạn chế hoạt động ngoài trời khi chỉ số cao, và duy trì không gian trong nhà sạch sẽ, đủ độ ẩm sẽ giúp giảm nguy cơ bị ảnh hưởng bởi bụi mịn và các chất độc hại.

Sử dụng thiết bị cấp khí tươi và lọc không khí 

Một giải pháp đáng tin cậy để cải thiện chất lượng không khí trong nhà là máy cấp khí tươi và lọc không khí AC-160, với những ưu điểm nổi bật:

• Thiết kế nhỏ gọn, có thể đặt dưới đất, treo tường hoặc lắp trần.

• Kiểu dáng hiện đại, sắc trắng trang nhã phù hợp mọi không gian.

• Cửa lấy gió thông minh: lấy gió trong hoặc lấy gió tươi từ ngoài trời.

• Bộ lọc HEPA H13/H14 dày 9cm, diện tích tiếp xúc lớn hơn 2.5 lần bản cũ, lọc mạnh bụi mịn, vi khuẩn, virus.

• Điều khiển và cảm biến chất lượng không khí đặt bên hông.

• Màn hình hiển thị trực diện: PM0.3, PM2.5, CO2, tốc độ quạt, WiFi, tỷ lệ gió tươi, chức năng sưởi.

• Hệ thống thông gió phía trên, liên tục đưa khí sạch vào phòng.

• Cơ chế lọc 4 lớp: màng lọc bụi thô inox – F9 – than hoạt tính TVOC – HEPA 3M H13/H14.

• Tùy chỉnh tỷ lệ gió trong/ngoài: 0% – 25% – 75% – 100%.

• Hiệu quả lọc thực tế 15 phút: PM0.3 và PM2.5 đều giảm về 0, hiệu suất 99,99%.

>>>Xem thêm: Review máy lọc không khí SmartVent AC-160 3in1 của AirProce chi tiết từ A-Z

FAQ

1. Chỉ số ô nhiễm không khí tăng cao nhất vào thời điểm nào trong ngày?

Thường vào sáng sớm và chiều tối do hiện tượng nghịch nhiệt và lưu lượng giao thông lớn. Đây là hai thời điểm nên hạn chế hoạt động ngoài trời nếu AQI đang ở mức xấu.

2. Có nên mở cửa sổ khi AQI ngoài trời cao?

Không nên. Khi chỉ số ô nhiễm không khí vượt ngưỡng an toàn, việc mở cửa sổ khiến bụi mịn xâm nhập vào nhà nhiều hơn. Thay vào đó, nên bật máy lọc hoặc máy cấp khí tươi có lọc bụi.

3. AQI cao có ảnh hưởng đến thú cưng không?

Có. Thú cưng cũng hít phải bụi mịn và khí độc như con người, dễ bị kích ứng mắt – mũi – họng. Khi AQI vượt ngưỡng, nên hạn chế cho thú cưng ra ngoài và đảm bảo không khí trong nhà được lọc sạch.

Kết:

Trên đây là toàn bộ thông tin hữu ích về chỉ số ô nhiễm không khí. Nếu bạn vẫn còn phân vân chưa biết có nên mua máy lọc không khí hay không, hãy liên hệ ngay đến hotline 0965.356.499 để được tư vấn hoàn toàn miễn phí.

>>>Xem thêm: Nguyên nhân của ô nhiễm không khí nghiêm trọng ở Hà Nội