5+ cách kiểm tra máy lọc không khí hiệu quả tại nhà

Trong bối cảnh ô nhiễm không khí gia tăng, cách kiểm tra máy lọc không khí trở thành điều cần thiết để đảm bảo thiết bị hoạt động hiệu quả. Việc kiểm tra định kỳ giúp bạn phát hiện sớm các lỗi, duy trì khả năng lọc bụi và khử mùi tối ưu.

Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ 5+ cách kiểm tra máy lọc không khí đơn giản, dễ thực hiện ngay tại nhà để bạn luôn yên tâm về chất lượng không khí trong không gian sống.

Mục lục

So sánh hiệu quả lọc trước và sau khi bật thiết bị

Một trong những cách kiểm tra máy lọc không khí đơn giản và chính xác nhất là so sánh chất lượng không khí trước và sau khi bật thiết bị.

Phương pháp này giúp bạn đánh giá rõ ràng khả năng lọc bụi, khử mùi và loại bỏ tác nhân gây dị ứng trong không gian sống, đặc biệt hữu ích tại các khu vực có khói bụi từ phương tiện giao thông hoặc sống gần mặt đường lớn.

Đầu tiên, hãy đo và ghi lại các thông số môi trường ban đầu như độ ẩm, mùi trong phòng hay mức độ khó chịu ở mũi, họng. Sau đó, bật máy lọc không khí trong khoảng 30-60 phút, đảm bảo cửa phòng được đóng kín để hạn chế tác động từ bên ngoài.

Sau thời gian này, bạn có thể cảm nhận rõ sự khác biệt: không khí bớt mùi, dễ thở hơn, và các triệu chứng như ho, hắt hơi, ngứa mũi giảm rõ rệt.

Nếu phát hiện máy lọc không khí có mùi khét, đừng vội cho rằng chỉ là bộ lọc bẩn. Mùi khét thường liên quan tới vấn đề điện hoặc mô-tơ quá tải (do bụi bám dày khiến quạt hoạt động mạnh hơn) hoặc vật liệu bên trong bị nóng, trong khi bộ lọc bẩn thường gây mùi mốc, ẩm.

Hành động cần làm: tắt và rút nguồn ngay, kiểm tra vị trí phát mùi (bộ lọc, động cơ, dây điện), vệ sinh hoặc thay lọc nếu cần, và gọi kỹ thuật nếu mùi không hết hoặc có dấu hiệu bất thường.

Đối với người sống tại khu vực có ô nhiễm không khí nghiêm trọng, việc chọn máy lọc không khí có công suất phù hợp và màng lọc HEPA chất lượng cao là yếu tố then chốt giúp duy trì không gian sống trong lành và bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Cách kiểm tra hệ thống lọc không khí bằng đèn pin

Một trong những cách kiểm tra máy lọc không khí đơn giản mà hiệu quả nhất là sử dụng đèn pin để quan sát mật độ bụi trong không gian.

Phương pháp này dựa trên nguyên lý tán xạ ánh sáng, giúp phát hiện các hạt bụi mịn lơ lửng mà mắt thường khó nhìn thấy. Dù đơn giản, nhưng kỹ thuật này có độ nhạy cao, đặc biệt hữu ích khi đánh giá máy lọc không khí và khử mùi trong điều kiện thực tế.

Trước hết, hãy tạo môi trường kiểm tra chuẩn: tắt toàn bộ đèn trong phòng, đóng kín cửa sổ để hạn chế ánh sáng và luồng gió bên ngoài.

Tiếp theo, dùng một đèn pin LED hoặc đèn điện thoại có ánh sáng mạnh, chiếu chùm sáng theo phương ngang trong không khí. Nếu thấy rõ các hạt nhỏ li ti bay lơ lửng trong luồng sáng, đó chính là bụi mịn đang tồn tại trong không gian.

Để kiểm tra hiệu quả hoạt động của máy, hãy bật thiết bị trong khoảng 30-60 phút, rồi chiếu lại đèn theo cùng vị trí.

Nếu mật độ bụi giảm rõ rệt, nghĩa là hệ thống đang lọc hiệu quả.
Ngược lại, nếu lượng bụi vẫn dày đặc, có thể cấu tạo máy lọc không khí đã gặp vấn đề hoặc màng lọc cần được vệ sinh, thay mới.

Phương pháp này đặc biệt hữu ích trong bối cảnh mức độ ô nhiễm không khí ở Việt Nam vẫn ở ngưỡng cao, nhất là tại các khu vực gần đường lớn, nơi khói bụi từ phương tiện giao thông chiếm tỷ lệ lớn.

Việc kiểm tra định kỳ không chỉ giúp đảm bảo hiệu suất lọc mà còn giúp bạn duy trì bầu không khí trong lành, hạn chế nguy cơ hô hấp và dị ứng do bụi mịn gây ra.

Kiểm tra màng lọc định kỳ

Trong quá trình sử dụng, cách kiểm tra máy lọc không khí quan trọng nhất chính là theo dõi tình trạng màng lọc – bộ phận quyết định trực tiếp đến hiệu quả làm sạch.

Việc kiểm tra màng lọc định kỳ giúp đánh giá chính xác hiệu suất vận hành, tránh tình trạng giảm công suất lọc hoặc phát sinh mùi khó chịu do bụi bẩn, vi khuẩn tích tụ lâu ngày.

Dấu hiệu dễ nhận biết nhất của màng lọc hoạt động hiệu quả là bề mặt chuyển màu từ trắng hoặc xám nhạt sang tông tối hơn, kèm theo lớp bụi bám dày. Điều này cho thấy thiết bị đang thu giữ lượng lớn hạt bụi mịn, phấn hoa, vi khuẩn và chất ô nhiễm trong không khí.

Tuy nhiên, khi bụi tích tụ quá nhiều, luồng gió lọc sẽ yếu đi và hiệu suất lọc giảm rõ rệt – lúc đó, người dùng nên tiến hành vệ sinh hoặc thay màng mới.

Kiểm tra máy lọc không khí bằng thiết bị chuyên dụng

Một trong những cách kiểm tra máy lọc không khí chính xác và khách quan nhất là sử dụng các thiết bị chuyên dụng để đo lường chất lượng không khí.

Phương pháp này giúp bạn đánh giá hiệu suất thực tế của máy dựa trên dữ liệu định lượng, loại bỏ hoàn toàn yếu tố cảm tính khi chỉ quan sát bằng mắt thường.

Các thiết bị đo chuyên dụng có khả năng ghi nhận nhiều thông số quan trọng như:

Nồng độ bụi mịn PM2.5 (μg/m³) – chỉ số phản ánh mức ô nhiễm bụi trong không khí, đặc biệt là tại các khu vực chịu ảnh hưởng nặng từ giao thông và công nghiệp.
Mức VOCs (Volatile Organic Compounds) – các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi gây mùi và ảnh hưởng đến sức khỏe.
Nồng độ CO₂ – cho biết mức độ thông thoáng của không gian.
Chỉ số chất lượng không khí tổng hợp (AQI) – phản ánh toàn diện chất lượng môi trường trong phòng.
Độ ẩm và nhiệt độ tương đối – giúp đánh giá khả năng ổn định khí hậu trong nhà sau khi thiết bị hoạt động.

Quy trình đo chuẩn thường gồm hai giai đoạn:

Trước khi bật máy lọc không khí: Đặt thiết bị đo trong phòng kín và ghi lại toàn bộ chỉ số PM2.5, VOCs, CO₂, độ ẩm và mùi.
Sau khi bật máy 30–60 phút: Đo lại các thông số để so sánh sự thay đổi. Nếu mức bụi mịn và VOCs giảm mạnh, chứng tỏ máy đang vận hành hiệu quả.

Một số dòng máy cao cấp như AirProce được tích hợp sẵn cảm biến thông minh, có thể tự động hiển thị chỉ số chất lượng không khí và cảnh báo khi nồng độ bụi hoặc khí độc tăng cao.

Nhờ đó, người dùng có thể kiểm tra hiệu suất lọc ngay trên thiết bị mà không cần dùng thêm máy đo ngoài.

Đánh giá độ ồn và khả năng vận hành ổn định

Khi tìm hiểu về cách kiểm tra máy lọc không khí, không thể bỏ qua việc đánh giá độ ồn và khả năng vận hành ổn định bởi đây chính là chỉ báo quan trọng để xác định hệ thống lọc có đang hoạt động hiệu quả và bền bỉ hay không.

Vì sao cần kiểm tra độ ồn và vận hành ổn định?

Âm thanh phát sinh từ máy lọc không khí phản ánh trực tiếp trạng thái cơ khí và động cơ: tiếng ồn lớn hơn mức thông thường, tiếng lạch cạch, hoặc cảm giác rung động bất thường thường chỉ ra rằng có sự hao mòn hoặc lệch hướng của quạt/động cơ.
Một thiết bị ổn định sẽ duy trì hoạt động nhẹ nhàng, không có tiếng kêu lạ, không rung mạnh, và độ ồn nằm trong khoảng công bố, từ đó bảo đảm quá trình lọc bụi, khử mùi và khói bụi từ phương tiện giao thông không bị gián đoạn.

Cách kiểm tra cụ thể:

Bật máy ở các chế độ khác nhau (như “Sleep/Đi ngủ”, “Auto/Chế độ tự động”, “Turbo/Cao”) và lắng nghe:
- Nếu chế độ thấp mà máy vẫn phát tiếng “gầm” hoặc quạt quay nhanh rõ rệt → có khả năng quạt hoặc vòng bi bị lệch.
- Nếu chế độ cao mà tiếng ồn vượt nhiều so với thông số kỹ thuật → có thể do đột ngột tăng tải vì môi trường ô nhiễm cao.
So sánh mức độ ồn đo được với thông số nhà sản xuất công bố: ví dụ với dòng AirProce AI‑600, 6 cấp tốc độ quạt cho mức độ ồn từ 25 dB đến khoảng 70 dB.
Quan sát sự rung của thân máy: nếu máy rung mạnh ở mặt bàn hoặc sàn nhà thì khả năng motor bị lỏng ốc, chân đế không cân bằng hoặc lọc bị tắc.
Kiểm tra thời gian vận hành: một thiết bị tốt sẽ hoạt động liên tục ổn định mà không bị tự tắt đột ngột, quạt không bị chậm lại, không bị nút cảnh báo lỗi hiện ra thường xuyên.

Gợi ý xử lý khi phát hiện vấn đề:

Nếu độ ồn lớn và rung mạnh → tắt máy ngay, rút nguồn để kiểm tra quạt và chân đế, sau đó vệ sinh bề mặt và kiểm tra thông số.
Nếu máy thường xuyên bị tải cao và tiếng ồn tăng nhanh → có thể môi trường nhiều bụi/khói bẩn hơn thiết kế, cần chọn máy lọc không khí có công suất lớn hơn hoặc vệ sinh màng lọc định kỳ.
Nếu mọi thứ ổn nhưng vẫn nghe tiếng bất thường → liên hệ kỹ thuật chính hãng để kiểm tra động cơ, vòng bi và bảo dưỡng theo hồ sơ bảo hành.

FAQ

1. Máy lạnh có lọc không khí không?

Máy lạnh thông thường chỉ có chức năng làm mát và lưu thông gió, không có khả năng lọc bụi mịn hay khử mùi hiệu quả như máy lọc không khí. Một số dòng máy lạnh hiện đại có tích hợp bộ lọc cơ bản, nhưng chủ yếu hỗ trợ lọc bụi lớn và không thể thay thế hoàn toàn chức năng của thiết bị lọc không khí chuyên dụng.

2. Máy lọc không khí có làm mát không?

Không. Máy lọc không khí không có chức năng làm mát nhiệt độ phòng, mà chỉ tập trung vào việc lọc bụi, khử mùi và loại bỏ vi khuẩn, phấn hoa, lông thú cưng… Tuy nhiên, không khí sau khi lọc thường trở nên trong lành, dễ chịu hơn, mang lại cảm giác mát mẻ tự nhiên. Nếu muốn vừa làm mát vừa lọc khí, bạn có thể kết hợp máy lọc không khí và máy lạnh để đạt hiệu quả tối ưu.

3. Có nên mua máy lọc không khí cũ không?

Không nên, trừ khi bạn hiểu rõ tình trạng và nguồn gốc thiết bị. Máy lọc không khí cũ thường có màng lọc xuống cấp, cảm biến kém chính xác, dẫn đến hiệu suất giảm mạnh và nguy cơ phát tán bụi ngược lại vào không gian. Nếu ngân sách hạn chế, bạn nên chọn máy mới ở phân khúc phổ thông, đảm bảo có bảo hành và màng lọc thay thế chính hãng, thay vì dùng thiết bị đã qua sử dụng.

4. Máy lọc không khí dùng mùa nào là tốt nhất?

Thực tế, máy lọc không khí nên dùng quanh năm, đặc biệt trong các giai đoạn ô nhiễm cao như mùa khô, mùa đốt rơm rạ, hoặc khi khói bụi từ phương tiện giao thông dày đặc. Vào mùa nồm hoặc mùa mưa, thiết bị còn giúp giảm ẩm mốc và mùi hôi trong phòng, nhất là tại khu vực nhà mặt đường hoặc phòng kín ít cửa sổ.

Kết:

Trên đây là toàn bộ thông tin hữu ích về 5+ cách kiểm tra máy lọc không khí hiệu quả tại nhà. Nếu bạn vẫn còn phân vân chưa biết có nên mua máy lọc không khí hay không, hãy liên hệ ngay đến hotline 0965.356.499 để được tư vấn hoàn toàn miễn phí.

>>>Xem thêm: TOP 3+ máy lọc không khí tạo oxy chính hãng tốt nhất